Rare Bali Anak Bali Belog Ngiring Ngajegang Bali dengan berbahasa Bali sane becik, senang ring Tembang Bali tur sekancan sastra lan Budaya Bali sane sampun kaloktah ring jagate mangda sumingkin jangkep tur paripurna #Bahasabali #AjegBudayaBali #RareBali

Breaking

Rabu, 26 Maret 2014

Satua Mebasa Bali : Prabhu Watugunung

nak bali
Widiadari
WENTEN katuturan satua mebasa bali Ida Sang Prabhu nyakrawerti panegara Gilingwesi. Pesengan Idane sampun kaloktah ring jagate inggih punika Prabhu Watugunung. Ida Sang Prabhu Watugunung medue istri kalih. Makekalih prameswarin Idane punika dahating ayu angayang-ayang, tan wenten nyamen pada ring jagatpadane rawuhing ke suarga loka.

Kadirasayang para widiadarine ring suarga kasor olih kelistuayuan idane. Sane kapertama mapesengan Dewi Sinta, sane kaping kalih mapesengan Dewi Landep. Ida Sang Prabhu Watugunung wiakti wibuhing bala tur dahating mawisesa. Wadua kalih parajanane ring wewidangan Gilingwesi dahating sumuyug bakti. Ida Sang Prabhu Watugunung medue putra 27 (duang dasa pitu) diri, semalihe makasami luwih-luwih. Pesengan putrane sami inggih punika : Ukir, Kulantir, Tolu, Gumbreg, Wariga, Warigadian (Warigalit), Julungwangi, Sungsang, Dunggulan, Kuningan, Langkir, Medangsia, Pujut (Julungpujut), Pahang, Krulut (Keruwelut), Merakih, Tambir, Medangkungan, Matal, Uye, Menail, Prangbakat, Bala, Ugu, Wayang, Kelawu, miwah Dukut. Makasami putrane punika embas mabiang asiki inggih punika Dewi Sinta.


Satua Mebasa Bali kalanturang, Kacarita sane mangkin risedek sada kala, wiyakti nenten keni antuk ngawilangan. Napi minab sane kirang, penangkan kawone rawuh. Panegara Gilingwesi kadurmanggalan lan kewisianan. Para waduane sami kasengsaran, belabar agung nyabran rahina magejeran nenten papegatan. Sasihe sampun nyalah masa, panese ngentak-entak, yadiastun sampun masaning sabeh. Kasuen-suen jagat Gilingwesi nyangsan sayah. Asing kangtinandur nenten wenten mupu, asing katumbus sarwa mael.

Sapenegara Gilingwesi kabiaparan, duk punika, katah pisan cihna lan ceciren kawone. Bintang kukusan nyenter nyantos das rahina ring ambarane kelod kauh. Bintang Mars nembenin nyenter utawi medal sekadi nunas taksun jagat. Satua Mebasa Bali siosan, Klik Iriki.

Satua mebasa bali jagi kalanturang titiang, Ida Sang Prabhu Watugunung wiakti kepuhan pikayunane ngaksi panjak idane kasengsaran. Nganinin parindikan punika raris Ida Sang Prabhu Watugunung mikayunin saha migumang ring bale paseban sareng para pepatih kalih bahudanda Tanda Mantri sami. Kacihnayang panegara Gilingwesi uug, janten teler keprabonan Ida Sang Prabhu Watugunung pacang runtuh. Riwus pasebane puput, Ida Sang Prabhu Watugunung wiakti nenten prasida ngamolihang winaya sane becik. Duaning asapunika raris Ida Sang Prabhu Watugunung ngenikain pramesuarine, Ida Dewi Sinta. Ida Sang Prabhu Watugunung mapikayun pacang nglilayang pikayun sareng sabine ring bale-balean sampun kacesmawisang. Maledang-ledang muponin karasmin. Dewi Sinta nenten purun tulak, ngaturangayah satya brata alaka rabi. Sapunika taler Dewi Landep, nenten purun tulak. Epot ngaturang ayah ring Ida Sang Prabhu Watugunung.

Ritatkala Ida Sang Prabhu Watugunung makolem ring bale-balean, gelung kaprabone sampun kagenahang. Duk punika Ida Dewi Sinta polih nyaksinin prabun Ida Sang Prabhu. Pramangkin makesiyab Ida Dewi Sinta duaning wenten kanin rahat pisan lan kantun biketnyane. Riantukan kawentenane asapunika, Ida Dewi Sinta murunang raga mapitaken, "Napi sane ngawinang prabhun I Ratu biket sekadi asapunika ?" Ida Sang Prabhu Watugunung parama ledang nyawis lan nguningayang saparindikan Idane. Kabaos, sadaweg Ida Sang Prabhu Watugunung kantun alit, Ida wantah anak alit sane kalintang kual. Sangkaning kakualan Idane punika, sadaweg biang Idane ngledokang titisan antuk siut, santukan biange kepuhan antuk panes turmaning raris Ida Sang Prabhu Watugunung alit mecara, kandugi biange duka. Ida Sang Prabhu Watugunung raris prabune kagetok antuk muncuk siut ajengane. Kandugi ngamedalang rah akueh. Riantukan asapunika, anake alit raris salit asa, raris matilar, nilarin genah biange, Ngutang-ngutang lampah sapara-paran lakune.


Ri wawu asapunika Ida Sang Prabhu Watugunung macarita, dahating tengkejut Dewi Sinta mirengang daging ceritan Ida Sang Prabhu Watugunung. Blegbegan engsek pikayune abosbos. Raris Dewi Sinta eling ring kawentenan duke sane riin, wiakti Dewi Sinta polih sahasa ngetok prabhun okane antuk siut turmaning okane ical nenten prasida katutan rauh mangkin. Indike punika manut pisang sekadi sane kacritayang olih Ida Sang Prabhu Watugunung. Rasa sedih tan amat-amat, agung dosan tan sinipi, yening kapikayun-kayunin nyangsan-nyangsan nuke ulun angen. Mariselsel raga, dados anak istri kanggen rabi antuk ianak. Nganinin parindikane punika, raris Dewi Sinta ngincikang naya upaya, mangda prasida mapalasang tur nenten malih kawawa dados istrin Ida Sang Prabhu Watugunung.

Santukan Ida Sang Prabhu Watugunung miarsayang kawentenane sekadi sepi abosbos, punika mawinan Ida mataken, "Adi-ade Dewi Sinta mas jiwatman beline anake buka I dewa, napi sane mawinan I dewa meneng."
Ida Dewi Sinta nenten kirang nyawis petaken Ida Sang Prabhu Watugunung. Kawiaktin ipun sane wenten ring pikayunan Ida nenten sios Ida wiakti angob ring kaagungan kalih kawisesan Ida Sang Prabhu Watugunung. Sakewanten sekadi atur Ida Dewi SInta, Ida Sang Prabhu Watugunung yadiastun wirya sakti, durung prasida ngesorang suargane tur durung molihang rabi widiadari saking suargan. Manut ring pikayun Ida Dewi Sinta, yening Ida Sang Prabhu Watugunung madik widiadari saking suargan, janten pacang wenten yudha, Ida Sang Prabhu Watugunung pacang kaon, tur pastika sampun Ida Sang Prabhu Watugunung sane ngawawa raganidane pacang newata. Punika anggen Ida jalaran mamasahang sareng Ida Sang Prabhu Watugunung.

Wawu mirengang atur Dewi Sinta sekadi asapunika, raris Ida Sang Prabhu Watugunung pisereng kayune pacang ngalap istri widiadari ring suarga. Ida raris nitahang para pepatih, punggawa, bala prajurit sami mangda digelis metaki-taki pacang memadik utawi yan nenten karsa lan kaicen pacang kagebug Suralayane punika.

Ring Suralaya, Ida Batara Siwa riwau uning indik Ida Sang Prabhu Watugunung pacang ngebug suargane, raris ngawentenang peparuman, tur mastikayang wiweka sane kagelarang anggen ngasorang Prabhu Watugunung rikala nincap nglurug suargan. Para dewata akehan sane nenten rumasa prasida ngarepin patangkep kaling kawisesan Prabhu Watugunung, yening nenten Ida Sang Hyang Wisnu arepang.


Satua mebasa bali punikia lanturang titiang, Antuk punika daging paringkes bebaosanne ring Suralaya, Ida Batara Siwa ngutus Sang Hyang Narada nangkilin Ida Batara Wisnu, turmaning Ida Batara Wisnu sumanggup. Ritatkala rahina Redite Kliwon wuku Watugunung Batara Wisnu mapamit saking kadewataan, kairing olih pra wadua prajurit Idane ngarepang yudha, magpag sepengrawuh Prabhu Watugunung. Wiakti Sang manggalaning yudha kalih sampun mapadu ajeng ring palagan. Santukan rumasa Sang Prabhu Watugunung nenten prasida ngasorang Batara Wisnu , punika sane mawinan Sang Prabhu Watugunung nunas mangdane yudha ring palagan kaurungan, lan kagentosin antuk yudha utama sastra paraga, mapalemah antuk nebusin cecimpedan. Yening singgih Batara Wisnu prasida nebag, Sang Prabhu Watugunung ngangken kaon tur misadia kasedayang, asapunika taler, yening Batara Wisnu nenten prasida nebag daging cecimpedan Sang Prabhu Watugunung, para dewata ring Suralaya patut pranata tur nyukserahang widiadari makasami pacang kanggen rabi oleh Sang Prabhu Watugunung.

Ida Batara Wisnu sang sampun dibia caksu, uning ring kahanan atika, wartamana, nagata, punapi malih wantah marupa tebag-tebagan, wiakti kengin nagingin pinunas Prabhu Watugunung. Riantukan asapunika, kadi kadropon Sang Prabhu Watugunung ngamedalang cecimpedan sekadi puniki :" Wenten punyan-punyanan alit turmaning lemet sakewanten mawoh mageng, sakewanten taler wenten punyan-punyanne mageng mawoh alit, napike punika ?"

Cecimpedan punika digelis raris kacawis olih Ida Bhatara Wisnu, sekadi rumasa tan kahanan pikewuh. Sane kebaos punyan-punyanan malit tur lemet inggih punika wit sumangka. Samaliha punyan-punyanan mageng mabuah malit boya wenten sios wit bingin. Santukan sampun tiling panyawis Ida Batara Wisnu, Sang Prabhu Watugunung winaluya togog lolohin nenten prasida ngandika, rumasa ring raga sampun kaon. Ida Batara Wisnu sahasa ngejuk lan nakep Sang Prabhu Watugunung turmaning kabayang-bayang lan kapantig-pantigang raris ring rahina Soma Umanis Sang Prabhu Watugunung seda. Rahina sedan Sang Prabhu Watugunung kawastanin Sandung Watang.

Benjang semengne rahina Anggara Paing, layon Sang Prabhu Watugunung kapaid-paid olih Dewa Lumanglang, duaning asapunika rahina inucap kawastanin rahina paid-paidan. Ring rahina Budha Pon rauh Sang Buda, Prabhu Watugunung kauripan, sakewanten wantah kadauh santukan kasedayang malih olih Ida Batara Wisnu. Rikala rahina Sukra Kliwon, Ida Batara Siwa uning ring sedan Ida Sang Prabhu Watugunung, raris kauripang. Ri ayate Ida Batara Wisnu jagi nyedayang Prabhu Watugunung, raris katambakin olih Ida Batara Siwa. Nenten kalugra malih kasedayang.

"Uduh ceing Sang Hyang Wisnu, ede buin cening niwakang danda pati, apang ada kanggon satua di mercepada !", asapunika pangandika Ida Batara Siwa. "Singgih Ratu Batara panguluning dewata. Prabhu Watugunung wiakti agung dosan ipune. Meme anggenipun kurenan. Boyake punika pratiwimba kaon ?" Batara Wisnu sekadi purun nulak baos Ida Batara Siwa.
"Uduh beneh.... beneh cara atur ceninge, Bapa negesang ane jani. Buin pidan je, tusing pesan dadi pianak nganten ngajak rerame. Ila-ila dahat, apaan ento ngeletehin gumi, memurug sesana panumadian !", teges pangandikan Ida Batara Siwa.

Satua Mebasa Bali selanturnyane, Bhatara Wisnu kandugi mastu Sang Prabhu Watugunung ; "Ih iba Watugunung, baan gede dosan ibane, nira wastu iba. Jaksumat, apang ngenem bulan iba ulung. " . Prabhu Watugunung pramania raris matur, " SInggih Ratu Batara titiang ngiring wacana druene. Yening dados titiang mangda ulung ring segara, mangdane jagate panes, punika ngawinan titiang nenten kadinginan. Pradene titiang labuh ring lemah sane tuh utawi pategalan, mangde wenten sabeh ring jagate, punika ngawinan titiang nenten kepanesan ."

Pinunas Prabhu Watugunung kadagingin. Panumayane punika sane ngawinan satunggil ngenem sasih Sang Watugunung runtuh, taler ngawinan watek wukune urip sami para Dewata somia. Batara Siwa kerta nugraha, wukune sami kaurip nyabran rahina redite. Ngawit saking rahina redite wenten pawilangan wuku tigang dasa. Sangkaning pinunas Sang Hyang Narada majeng ring Batara Siwa, raris Batara Wisnu kapanikayang mangda tedun ngupapira jagate saha daging ipun. Napi malih rikalaning jagate pacang ngamungguhang pralaya, mangdane Batara Wisnu tedun ngawatara, ngeraksa jagate sami. Punika sane mawinan jagate saha daging ipun mawali becik sekadi kawiaktinyane sane sampun-sampun. Arsan Batara sane katinutin, Sang Hyang Siwa sane ngawinan punika sami.

Asapunika Satua Mebasa Bali niki, Nganinin daging caritane ring baduur raris tedun Ida Sang Hyang Widhi Wasa sane maprabawa Ida Sang Hyang Aji Saraswati mapaica sunar suci lan pangeweruh ring manusane, majalaran antuk waranugraha punika kinapti pisan I manusa ring marcapada eling ring raga, tur prasida matiti laksana sane becik.

Cari Blog Ini

Pengikut

Blog Archive